10 yaş düzeyi çocuklar için huzurlu, düzenli ve dengeli bir evredir. Ergenlik dönemi öncesindeki gerilimi ve huzursuzlukları henüz başlamamıştır. Başka bir deyimle fırtına öncesi sessizlik dönemi veya altınçağ denilebilir bu döneme. 10 yaşındaki bir çocuğu 9 yaşındaki bir çocuğa göre sadece bedenen daha büyük, daha güçlü değil ruhsal ve zihinsel olgunluk açısından da çok daha gelişmiş olarak görürüz.
Çocukların bu dönemde ilgi alanları çok daha çeşitlenmiştir, farklı konulara eğilimler, yeni meraklar ve hızlı değişimler bu dönemde görülmektedir. Çocuk artık duygu ve düşüncelerine daha hakim olabilir hale gelmiştir, duyguları ve düşünceleri bu dönemde dengededir.
Erkek çocuklar bu dönemde anne babaya olan sevgilerini belli etme konusunda birazcık kabuğuna çekilirler. Kız çocuklarında ise yavaş yavaş ergenlik belirtileri gözlemlenebilir. Onlar için artık beğenilmek, övgü almak, yeni tecrübeler kazanmak daha belirgin bir ihtiyaç haline gelmiştir.
Çocuk çevresi ve ailesi tarafından fark edilmeyi ve takdir edilmeyi son derece önemser bu dönemde. Duygusal olarak bu dönemde genel bir denge hakim olsa da öfke, mutluluk, kıskançlık gibi duygular hızlı değişimler gösterir fakat bu değişimler kararsızlık değildir kısa sürelidir.
Bu dönemde çocuklar bir gruba dahil olmayı o grubun başarısı veya başarısızlıklarıyla kendilerini özdeşleştirmeyi önemserler. Diğer insanlarla duygu ve düşünce alışverişi yapmak bu dönemde daha fazla gelişmektedir. Takım oyunlarına daha uyumlu ve bencillikten uzak bir dönemdir.
Çocuk dahil olduğu grubun sorumluluklarını üstlenebilir ve çevrenin onaylamayacağı, suç sayacağı davranışlardan da çekinir. Artık yavaş yavaş bir yetişkin gibi duygularını ve düşüncelerini sağlıklı olarak karşı tarafa iletebilirler ve sorun çözmekte akıllarını daha yetkin kullanabilirler.
Ahlaki olarak ve kurallara uyma noktasında hala uyumlu oldukları, çok fazla sorun çıkartmadıkları bir dönemdedirler. Ailenin ve çevrenin normları onun için hala çok önemlidir ve çoğunlukla bu kurallara itiraz etmezler.
Ancak dönemin sonlarına doğru yavaş yavaş suç işleme eğilimi (örneğin kurallara karşı gelme, yalan söyleme, zorbalık gibi davranışlar) gözlemlenebilir. Tabii bu çocuktan çocuğa değişen bir durumdur.
Bazı zamanlarda çocuğun asilliği tutabilir fakat bu asillik genellikle çevreye değil aileye olacaktır. Örneğin kıyafet seçimi konusunda veya fikirlerin çatıştığı durumlarda aykırı davranabilirler.
Bu konularda sabırla gereken açıklamalar yapılmalı, çocuğun duygu ve düşüncelerine önem verildiği hissettirilmelidir. Aksi takdirde çocuğum özgüveni zarar görecek, daha çok içe kapanacak ve saldırgan davranışları artacaktır.
Çocuklar bu dönemde dikkat çekmek veya intikam almak sebepleri ile küfürlü ve argo konuşmaya başlayabilirler. Kullandıkları küfürlerin anlamlarını bilmeseler dahi yetişkinler tarafından öfke anında kullanıldığını gördükleri için bunu olduğu gibi kopyalayabilirler. Bazı çocuklar bunu yetişkinlik belirtisi olarak da görebilirler.
10 yaşındaki çocuklar soyut kavramları daha iyi algılamaya ve kavramaya başlarlar. Anlatılan şeyleri, söylenen yönergeleri daha kolaylıkla anladıkları görülür. Artık her şeyi olduğu gibi kabul etmek yerine mantık süzgecinden geçirme becerileri gelişmektedir.
Sürekli soru sorar, merak duygusuyla çevresinde yeni bilgiler arar, tartışmayı ve sorgulamayı bu dönemde daha fazla kullanmaya başlarlar. Çevresindeki şeylere “niye” ve “neden” diye sormak bu dönemin en belirgin özelliklerindendir.
Çocukların bu merak duygularını baskılamak ve sorulan sorulara sabırla mantıklı cevaplar vermek gerekmektedir. Bu yaklaşım onların özgüvenin artıracak ve öğrenme heyecanlarını pekiştirecektir.
10 yaş çocuklarında hala birçok farklı korkular ve kaygılar olabilir. Örneğin karanlık korkusu, yakınını kaybetmek, yalnız kalmak gibi korkular en sık rastlanılan korkulardır. On yaş çocuklarında algılama düzeyleri arttığı için korkularını mantıklı açıklamalarla ve doğru çözüm yöntemleri ile daha kolay yenebilmeleri mümkündür.
Dönem özelliklerinden bir diğeri de okul başarısıdır ve bu onlar için hala çok önemlidir. İlgi duydukları alanlarda daha derin öğrenmeler ve analizler yapmaya başlamaktadırlar. Dikkat seviyeleri ve hafızaları önceki yaşlarına göre çok daha fazla gelişmektedir. Bilgileri daha uzun süre unutmadan saklayabilir ve gerektiğinde hatırlayabilirler.
10 yaş çocuğunda cinsel gelişim ön planda olmamakla beraber perde arkasında gelişmektedir. Bu yaş çocukları ergenlik döneminin eşiğindediler. Cinselliğe olan ilgilerinde yavaş yavaş artış meydana gelmektedir.
Çocuk karşı cinse ilgi duymaya başlamaktadır ve konuşmaların içeriğinde bazen cinsel içerikler bulunabilmektedir. Bu dönemde cinsel anlamda yanlış öğrenmeler çok fazladır. Bazı çocuklar yalnız kaldıkları zamanlarda, kimsenin olmadığı yerlerde mastürbasyon deneyebilirler.
Bu yaşın cinsel gelişimi sorunsuz olması için çocuğun merak ettiği konuları yaşına uygun bir şekilde ve sadece bilmesi gerekenler kadar ebeveyn tarafından açıklanması gerekmektedir. Burada asıl olan çocuklara tatmin edici kısa ve öz cevaplar verilmesidir. Asla çocuk bu konularda geçiştirilmemeli ve yanlış bilgiler verilmemelidir. Bu konularda bir uzmandan da yardım alınabilir.
Çocuğun algısının ve analiz yeteneğinin gelişmiş olduğu bu dönemde kendini tanıması, özelliklerini, yeteneklerini, ilgilerini ve ihtiyaçlarını fark edebilmesi imkanları sunulmalıdır.
Çocukların son derece merak dolu ve gelişime açık olduğu bu dönemde onların bütün soruları sabırla ve mantıklı bir şekilde cevaplanmalıdır.
Onların duygularını ve düşüncelerini önemseyerek etkin bir şekilde dinlemek gerekmektedir. Çünkü bu dönemde çocuklar kendilerini sürekli ebeveynlerine ifade etme gereği hissederler.
WhatsApp
