9 Yaş Psikolojisi

9 yaş çocukları, erken çocukluk döneminden yavaş yavaş sıyrılıp artık kendilerini tanıma, sosyal becerilerini geliştirme ve bedensel enerjilerini fark etme dönemine girmiş bulunmaktadır. Çevresel koşullar bu dönemde çocuk için daha fazla önem göstermektedir. Akran grupları ve okul arkadaşları bu dönem çocuk davranışları üzerinde etkilidir. Çocukların gelişimsel ve psikolojik özellikleri kişisel farklılıklar gösterse de genel olarak hala ön görülebilecek bir seyir izler.Bu yaş grubu çocuklarda sosyal beceriler ve başarı ön plandadır.

9 Yaş Çocuk Gelişimi ve Genel Özellikleri Nelerdir?

Okul çağının ortalama 3. Sınıf düzeyinde yer alan bu çocukların arkadaşları ile iletişim kurma yeteneği daha da gelişmiş olmaktadır. Akranları arasında kabul görmek için artık daha fazla çaba göstermekte ve kendini ön plana almak istemektedirler.

Dokuz yaş grubundaki çocuklar çok fazla enerjiktirler, bu yüzden oyun gruplarında kurallara uymakta bazen zorlanabilirler ve kuralları çiğneyebilirler. Bu dönemde şiddet eylemleri artabilir, zorbalıklar ve kaba konuşmalar baş gösterebilir.

Kurallara uyma noktasında hala uyumludurlar ancak yavaş yavaş kendi kurallarını da koymaya ve var olan kuralları sorgulayıp esnetmeye çalışabilirler. Bu dönemde başarı ve kazanma konusunda daha hırslı, yenilgiye tahammülleri daha az olabilir. Başarı için bazen yalan söyleme, ufak çaplı hilelere başvurma görülebilmektedir.  

Bu yaş düzeyindeki çocuklar bireysel oyunlardan daha çok gerçek arkadaşlıklardan oluşan takım oyunlarından hoşlanmaya başlarlar. Okulda başarısız hissetmedikleri sürece okulla sorun yaşamaz ve okula devam etmeyi isterler.

Bu dönemde artık kendi zihinsel ve bedensel farklılıklarını görmeye ve bu konu üzerinde düşünmeye başlarlar.  Özgüvenleri yavaş yavaş yerine oturur ve grup içerisinde kendilerini gösterme çabaları baş gösterir. Yeni şeyler deneyimleyebilir, arkadaş grubunda takdir görme amacıyla bazen anlamsız ve uygun olmayan davranışlarda bulunabilirler.

Konuşmalarında ve düşüncelerinde halen abartı mevcut olabilir. 9 yaş dönemindeki çocuklar genellikle kendi cinsiyetinden olan çocuklarla arkadaşlık kurmaya meyillidirler. Cinsel kimlik hala gizil dönemde olduğu için bu dönem çocuklarına kız ve erkeklerin eşit olduğu, onlara eşit davranması gerektiği hatırlatılmalıdır.

9 yaş çocuğu yavaş yavaş kendi hayatındaki şeylere karar verme çabasında olabilir (örneğin kendi kıyafetlerini kendi seçmesi gibi). Burada dikkat edilmesi gereken şey çocuğun istek ve ihtiyaçlarını tam olarak ayırt edemediğinden dolayı ebeveynlerin bu konuda kontrolü elinde tutması gerekir.

Çocuğun her isteğini yerine getirmeyip mantıklı bir şekilde istek ve ihtiyaçlarının ayrımının anlatılması gerekmektedir. Kontrolün hala sizde olduğunu, kuralların hala geçerli geçerli olduğunu hissettirmeli fakat çocuk otorite altında ezilecek kadar da baskı uygulanmamalıdır.

9 yaş çocuğu artık büyüme hızı yavaşladığı için vücudu daha dengelidir. Bu dönemde spor yapmak onlar için çok faydalı olacaktır.  Fazla olan enerjilerini atma noktasında da işe yarayacaktır. Çocuk yeteneklerini yavaş yavaş keşfetmeye başlayacağı dönemdedir.

Örneğin müzik, resim, sanat ve spor alanlarında ilgisi ve yeteneği olduğunu, bir hobisi olması gerektiğini anlamıştır. Ders başarıları onun için hala önemli iken spor ve sanat alanlarına yönlendirilmesi de öğrencinin hem eğlenmesi hem dinlenmesi hem de fazla olan enerjisini faydalı bir şekilde boşaltmasını sağlayacaktır.

Bu yaş grubu çocuklar arkadaş grupları arasında bazen akran baskısına maruz kalabilmektedir. Burada ebeveynin yapması gereken kontrollü bir şekilde çocuğunu etkin bir şekilde dinleyip, onun duygularını anlamaya çalışmak olacaktır.

Sorunlarını onun yerine çözmek yerine çözüm yollarını anlatıp onu yüreklendirerek kendi sorunlarını çözme becerisini kazanması sağlanmalıdır. Bu dönemde de çocuklar aileleri tarafından koşulsuz sevgi ve desteği, her zaman arkalarında olduğunuzu hissetmeyi isterler ve aileye olan ihtiyaçları hala çok yoğundur.

Bu dönemde bazı fobiler görülebilmektedir. Örneğin; yalnız kalmaktan korkmak, karanlıktan veya herhangi bir yakını kaybetmekten korkmak. Eğer bu durum aile ve çocuk için içinden çıkılmaz bir hal aldıysa bir uzmandan destek almak gerekmektedir.9 yaşındaki çocuklar Ericsson’a göre başarıya karşı aşağılık duygusu dönemindedirler.

Çocuk herhangi bir alanda kendini başarılı hissedemez ise aşağılık duygusuna kapılacak, kendini yetersiz hissedecektir. Burada önemli olan ebeveynlerin çocuğun kendini başarılı hissedeceği bir ortam hazırlamak ve çocuğun ilgi yeteneklerini fark etmesine yardımcı olmaktır.

Herhangi bir başarısızlık durumunda çocuğa tekrar tekrar denemegücü ve motivasyonu sağlanmalıdır. Çocuğun başarısızlıkları aşırı eleştirildiğinde çocuğun öğrenme becerisi ve merakı körelebilir, bu durum ilerleyen dönemlerde daha büyük sorunlara yol açabilir.

Freud'a göre 9 yaşındaki çocuklar hala gizil dönemdedirler fakat cinsellik tamamen ortadan kalkmış durumda değildir. Çocuğun hala merakları vardır ve bu dönemde onların doğru bilgiye ulaşması, merak ettikleri sorulara doğru cevaplar bulması ve yavaş yavaş ergenlik konusunda bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Nadiren de olsa bu yaş grubundaki çocuklarda (özellikle kız çocuklarında) erken ergenlik görülebilmektedir. Bu konuda ailelerin çocuğun fiziksel ve duygusal gelişimlerini takip etmesi ve buna göre bir yol haritası çizmesi gerekmektedir.

9 Yaş Çocuklarında Ahlaki Gelişim

Ahlaki gelişim olarak bu dönemin çocukları hala dışarıya bağımlıdır. İşlenen bir suçun önem derecesini suça bağlı olarak ortaya çıkan sonuçlara göre belirlerler. Kurallara uyma noktasında çok fazla sorun çıkarmazlar fakat kural koyucunun ortada olmadığı durumlarda kuralı rahatlıkla delebilirler.

Bu dönemin normal bir özelliğidir. Çocuk sizin olmadığınız durumlarda kurallara uymadığı için yargılanmamalıdır. 9 yaşındaki çocuklar yavaş yavaş empati becerisi kazanmaktadırlar ve bir olayı diğer insanların gözünden görebilmeyi öğrenmektedirler. Fakat unutulmamalıdır ki hala somut işlemler dönemindedirler ve soyut düşünceleri tam manasıyla kavrayabildikleri bir dönemde değildirler.

9 Yaşindaki Çocuğa Anne Baba Olarak Nasıl Davranılmalıdır?

  • Dönemin en büyük özelliği başarı tutkusu olduğu için çocuğa kendini başarılı hissedeceği fırsatlar sunulmalı ve ortamlar hazır edilmelidir.
  • Çocuğun başarısından ziyade süreçte var olan çabası takdir edilmelidir. Bu içsel motivasyon geliştirilmesindeki en büyük etmendir.
  • Herhangi bir alanda başarısızlık durumunda çocuğun pes etmemesini sağlayacak derecede motive edilmelidir ve tekrar denemesi için yüreklendirilmelidir.
  • 9 yaşındaki çocuk yavaş yavaş kendi hayatındaki tercih haklarını kullanma çabasında olacağı için ona sizin sunduklarınız arasından tercih hakkı tanımanız gerekmektedir.
  • Çocuğun var olan fazla enerjisini sağlıklı bir şekilde boşaltmasını sağlamak üzere doğada zaman geçirmesi, sanatsal faaliyetlere ve spor etkinliklerine yönlendirilmesi faydalı olacaktır.
  • Her dönemde olduğu gibi bu dönemde de çocuğun koşulsuz sevgiye ihtiyacı olduğu unutulmamalıdır.
WhatsApp WhatsApp